Budowa paznokcia
Paznokcie są wytworem naskórka, zbudowanym z dachówkowato ułożonych komórek wypełnionych keratyną – białkiem cechującym się dużą odpornością na uszkodzenia ze względu na wysoką zawartość siarki, wapnia, fosforu i arsenu. Zrogowaciałe keratynocyty mają grubość od 0,5 do 0,7 mm. Szybkość przyrostu płytki paznokcia wynosi około 3-4 mm w skali miesiąca i zależy od wielu czynników, w tym diety, pory roku, a także trybu życia danej osoby [1]. Budowa paznokcia jest dosyć złożona. Wyodrębnia się jego następujące struktury:
- płytka paznokcia – spoczywa na łożysku, nie jest ukrwiona ani unerwiona,
- korzeń – miejsce wzrostu paznokcia zaczynające się od macierzy,
- brzeg wolny paznokcia – część paznokcia wystająca poza opuszkę palca,
- łożysko – stanowi „platformę”, na której spoczywa płytka paznokcia, jest dobrze ukrwiona i unerwiona, zwłaszcza w miejscu macierzy,
- obłączek – wrażliwe przejście między macierzą a płytką paznokciową,
- obrąbek – część tylnego wału paznokcia rozciągająca się pod naskórkiem.
Pomimo jednakowej struktury, zarówno kształt, jak i grubość paznokcia są bardzo różne u poszczególnych osób. Grubsze paznokcie obserwuje się u mężczyzn niż u kobiet oraz u seniorów. To także cecha osób, które na co dzień pracują fizycznie.
Jak wyglądają zdrowe paznokcie?
Zdrowy paznokieć powinien być przede wszystkim gładki i mieć jednolitą strukturę, pozbawioną załamań widocznych w świetle. Należy zaznaczyć, że paznokcie (płytki paznokciowe) same w sobie są bezbarwne, matowe i lekko prześwitujące. Różowawe zabarwienie jest wynikiem ukrwienia znajdującego się pod blaszką paznokcia. Ewentualne przebarwienia mogą być oznaką różnego rodzaju dolegliwości, które należy skonsultować ze specjalistą.
W literaturze wskazuje się, że w zależności od stanu zdrowia pacjenta, paznokcie mogą przybrać m.in. zabarwienie brązowe, zielone, niebieskawe. Niekiedy też pojawiają się na nich miejscowe przebarwienia i ciemne smugi [1].
Co szkodzi paznokciom?
Paznokcie pełnią przede wszystkim funkcję ochronną – zabezpieczają opuszki palców rąk i stóp przed urazami mechanicznymi oraz wnikaniem drobnoustrojów. Uczestniczą także w precyzyjnych czynnościach manualnych, takich jak chwytanie drobnych przedmiotów czy drapanie, i umożliwiają usuwanie zanieczyszczeń z trudno dostępnych miejsc. Choć zbudowane są z twardej keratyny, mogą ulec uszkodzeniu lub osłabieniu pod wpływem różnych niekorzystnych czynników. Wśród nich wymienia się przede wszystkim:
- częstą i intensywną pracę fizyczną,
- mechaniczne urazy,
- nadmierne moczenie i kontakt z detergentami,
- nawyki obgryzania paznokci lub obrywania luźnych skórek, które niekiedy pojawiają się przy płytce.
Na stan paznokci mają wpływ też różnego rodzaju infekcje, nie tylko te, które występują w obrębie dłoni.
Rola diety w odżywieniu paznokci
Choć może się wydawać, że paznokcie są tkanką martwą, dla prawidłowego wzrostu i zdrowia potrzebują one dostarczenia odpowiednich składników odżywczych. Są one niezbędne, aby paznokcie mogły rosnąć mocne i odporne na uszkodzenia.
W literaturze wskazuje się na istotną rolę podaży białka w procesie wytwarzania keratyny. Ważne, aby pochodziło ono ze zróżnicowanych źródeł. Dzięki temu łatwiej zadbać o pełen profil aminokwasowy. Dla zdrowia paznokci duże znaczenie mają też nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3.
Składniki aktywne kluczowe dla pięknych paznokci
Nie można też zapominać, że w paznokciach znajduje się kolagen, który łączy ze sobą cząsteczki keratyny. Dlatego warto wspomóc naturalną syntezę kolagenu poprzez spożywanie produktów zawierających witaminę C [2].
Wśród składników mineralnych wspierających zdrowie paznokci trzeba wymienić cynk, niezbędny do syntezy keratyny, a także selen [3]. Zarówno cynk, jak i selen są składnikami mineralnymi posiadającymi zatwierdzone oświadczenia zdrowotne potwierdzające ich korzystny wpływ na utrzymanie zdrowych paznokci [4].
Kompleks dla zdrowych paznokci – jak wybrać najlepszy?
Wybierając suplement diety na paznokcie, warto zwrócić uwagę przede wszystkim na skład preparatu. Produkty o złożonym składzie, które zawierają wyłącznie substancje o działaniu udokumentowanym naukowo, działają skutecznie i jednocześnie są całkowicie bezpieczne dla zdrowia. Warto szukać kompleksów witaminowych wspierających paznokcie zawierających witaminę C (istotną dla syntezy kolagenu), cynk i selen.
Bibliografia:
- Surma A. W. i in., Wpływ stanu zdrowia oraz stylu życia na wygląd paznokci, Kosmetologia Estetyczna, vol. 5, 1/2016;
- Janda K. i in., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pom J Life Sci 2015, 61, 4, 419–425;
- Arroyo JF, Cohen ML. Improvement of yellow nail syndrome with oral zinc supplementation. Clin Exp Dermatol. 1993 Jan;18(1):62-4;
- Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz do rozwoju i zdrowia dzieci (Dz. Urz. UE L 136 z 25.5.2012, s. 1–40).